Spis treści : Edukacja małego dziecka – nowe wyzwania, stare dylematy Katarzyna Sadowska Wczesnodziecięca edukacja w żłobku – stare dylematy, nowe wyzwania     Ewa Jędrzejowska Praca w grupach jako istotna forma organizacyjna w edukacji przedszkolnej  Radmila Burkovičová Indywidualnie zidentyfikowane potrzeby samokształcenia nauczycielek przedszkola  Bronislava Kasáčová Dieťa ako objekt výskumu a subjekt edukácie Čo si myslia dospelí o deťoch na prahu vzdelávania?  Mariana Cabanová Kvalitatívna analýza výpovedí dospelých o dnešných deťoch na prahu vzdelávania  Ku edukacji wspierającej rozwój dziecka w niższych klasach szkoły podstawowej  Aleksandra Kruszewska Dzieci sześcio- i siedmioletnie trzy lata później – diagnoza kompetencji trzecioklasistów  Renata Reclik Determinanty jakości wczesnoszkolnej edukacji matematycznej w opinii studentów edukacji elementarnej  Małgorzata Drost-Rudnicka Edukacja ogólnotechniczna małego dziecka w szkolnej rzeczywistości  Renata Raszka Uczniowie edukacji wczesnoszkolnej o pieniądzach  Elżbieta Marek Aranżacja przestrzeni edukacyjnej a rozwój dziecka  Nauczyciel w (z)reformowanej rzeczywistości szkolnej Anna Szafrańska Wybory, nadzieje i dylematy – przyszli nauczyciele dzieci młodszych o wybranym zawodzie  Agnieszka Leszcz-Krysiak Nauczyciel twórczy – konieczność w reformowanym systemie oświaty: doniesienie z badań    Łucja Reczek-Zymróz Wartości preferowane we współczesnym modelu bycia nauczycielem wczesnej edukacji: na przykładzie badań porównawczych przeprowadzonych na terenie południowej Polski (Tarnów) oraz północnych i południowych Węgrzech (Kaposvári i Sárospatak)  Danuta Dyrek Pedagodzy i nauczyciele otwierający się na potrzeby dziecka szansą edukacji    Małgorzata Zalewska-Bujak Nauczyciel o sobie i innych nauczycielach w świecie szkoły (z perspektywy nauczycielskich narracji)  Beata Oelszlaeger-Kosturek Odczytywanie znaczeń wypowiedzi uczniów przez nauczyciela – wybrane problemy  Jadwiga Oleksy Podręcznik jako narzędzie sterujące działaniami nauczyciela i aktywnością edukacyjną uczniów klas I–III   

Tom 14 serii Edukacja małego dziecka, zatytułowany Konteksty społeczne i międzykulturowe, prezentuje kolejne rozważania teoretyczne i praktyczne nad współczesnymi problemami rozwoju twórczego dziecka. Kontekstom społecznym i międzykulturowym oraz tendencjom i problemom edukacji małego dziecka poświęcone są opracowania zamieszczone w tej publikacji. W poszczególnych tekstach znajdują się poglądy, propozycje oraz wyniki badań i studiów dotyczące różnych obszarów funkcjonowania dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym we współczesnej rzeczywistości społeczno-kulturowej. Prezentowany tom składa się z dwóch części. W pierwszej, noszącej tytuł Społeczne konteksty dziecka i dzieciństwa - propozycje teoretyczne i rozwiązania praktyczne, autorzy zwracają uwagę m.in. na potrzebę opracowania metodologii badań nad dzieciństwem. Jak podkreśla Danuta Waloszek, na świecie, obok nas dorosłych, jest konkretny, rozwijający się człowiek - dziecko/uczeń z imienia i nazwiska oraz z własną biografią, któremu należy się uwaga i powaga. Jest swoiście wyposażoną, wartościową, fascynującą „cząstką elementarną” ludzkości. Uchwycenie niezwykłości „nowego, kolejnego powołanego do życia człowieka”, jego indywidualności i ustosunkowanie się do nich jest podstawowym zadaniem dorosłej części społeczeństwa, w tym nauczyciela. Autorzy poszczególnych tekstów opisują dzieciństwo z dwóch perspektyw: a) węższej - obejmującej indywidualny dziecięcy świat przeżyć, znaczeń, wartości, doświadczeń, aktywności, którego centrum stanowi rodzina, szkoła, rówieśnicy, codzienne kontakty społeczne, oraz b) szerszej - rozumianej jako historyczno-społeczno-kulturowa kategoria, odnosząca się do statusu społecznego dziecka, ukazująca jego położenie w grupie społecznej. Wskazują także na potrzebę edukacji refleksyjnej w pracy pedagogicznej, opartej m.in. na dialogowaniu z dziećmi. Druga część, zatytułowana Wychowanie międzykulturowe małego dziec­ka - doświadczenia polskie i zagraniczne, zawiera zarówno teoretyczną, jak i praktyczną egzemplifikację zagadnień związanych z edukacją międzykulturową. W kontekście polskich, słowackich, czeskich, duńskich i niemieckich doświadczeń prezentowane są zagadnienia dotyczące nabywania kompetencji społecznych przez uczniów żyjących w środowiskach zróżnicowanych kulturowo czy funkcjonowania w szkołach większościowych dzieci wywodzących się z mniejszości narodowych i etnicznych. Tę część zamyka przewodnik bibliograficzny, obejmujący najważniejsze lektury do edukacji międzykulturowej dla dzieci. Przemysław P. Grzybowski, autor przewodnika, słusznie zaznacza, że przemyślana praca z lekturami do edukacji międzykulturowej uświadamia, iż każdy z ich bohaterów - nawet najbardziej niezwykły, wręcz dziwaczny - jest wartościowy i przez to godzien szacunku, a jedną z cech konstytuujących jego wartość stanowi właśnie odmienność, różnica, dzięki której świat młodego czytelnika ulega wzbogaceniu o nowe idee, poglądy, wzory postępowania. Ewa Ogrodzka-Mazur

Spis treści : Społeczne konteksty dziecka i dzieciństwa - propozycje teoretyczne i rozwiązania praktyczne Danuta Waloszek Metodologia badań dzieciństwa. Wstępny zarys obszaru poszukiwań i pytań badawczych    Marzenna Magda-Adamowicz Jakość dzieciństwa  Elżbieta Maria Minczakiewicz Dialog z dziećmi i jego miejsce w systemie wychowawczym Janusza Korczaka budowanym na fundamencie personalizmu i etyki  Danuta Ulewicz-Adamczyk Wychowanie do demokracji w szkole - ujęcie teoretyczne    Alina Górniok-Naglik W stronę edukacji refleksyjnej - od odtwarzania sensów i znaczeń do ich kreowania  Zofia Olek-Redlarska Teatr moją pasją, przygodą, fascynacją. Rzecz o Janie Wilkowskim  Wychowanie międzykulturowe małego dziecka - doświadczenia polskie i zagraniczne Ewa Ogrodzka-Mazur Kompetencje społeczne uczniów a realizacja zadań rozwojowych w okresie późnego dzieciństwa - studium z pogranicza polsko-czeskiego  Aneta Czerska Duńska sztuka szczęścia - hygge - w edukacji przedszkolnej i szkolnej  Alena Doušková, Soňa Karikova Vzdelávacie centrá pre Slovákov žijúcich v zahraničí a ich podpora pri príprave detí na komisionálne skúšky  Daniel Hanuš Aktuální praktické právní souvislosti předškolního vzdělávání v České republice  Hristo Kyuchukov, Baris Giray, Burak Dalkılıç From bilingualism to monolingualism - Turkish children in Berlin    Jaroslav Balvín, Monika Farkašová Roma, school and Romani children    Iva Staňková, Lenka Venterová The concept of educational values from the perspective of learners from different cultural backgrounds  Przemysław Paweł Grzybowski Lektury do edukacji międzykulturowej dla dzieci. Przewodnik bibliograficzny